Το «Κόρη στην Ακρογιαλιά» είναι ένα ερευνητικό Work-in-Progress project. Είναι μια έρευνα που ξεκίνησε με αφορμή μία εργασία στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ, με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Αθανασία Παναγέα, και είναι σε εξέλιξη. Ένα μέρος του παρουσιάστηκε στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ αλλά υπάρχει και η παρούσα διαδικτυακή έκθεση, καθώς και μια έντυπη έκδοση/λεύκωμα που έχουμε σκοπό να κυκλοφορήσει στο μέλλον. Το project αποτελείται από έγχρωμες φωτογραφίες, οι οποίες πραγματεύονται την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το Βαρώσι. Μέρος του project επίσης, αποτελεί και η καταγραφή εμπειριών και μαρτυριών μέσα από συνεντεύξεις με ντόπιους της περιοχής, που θα δημοσιευτούν σύντομα.
Το Βαρώσι είναι μια «πόλη φάντασμα» που βρίσκεται στο νότιο τμήμα της επαρχίας Αμμοχώστου, δηλαδή στην κατεχόμενη πλευρά της Κύπρου. Πριν την Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο το 1974, αποτελούσε μια σύγχρονη και πρωτοποριακή τουριστική περιοχή και έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. Μετά το 1974 όμως, οι κάτοικοι της αναγκάστηκαν να φύγουν και η πόλη από τότε παρέμεινε εγκαταλελειμμένη και υπό την κατοχή των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και των Ηνωμένων Εθνών. Είναι από τις ελάχιστες περιοχές που έμειναν μη κατοικημένες από τότε, μέχρι που τον Οκτώβριο του 2020, ένα μέρος της άνοιξε πιλοτικά και κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Πλέον το Βαρώσι είναι ανοιχτό σε επισκέψεις.
Το όνομα Βαρώσι, έχει τις ρίζες του στην τουρκική λέξη varoş που σημαίνει προάστιο και καθιερώθηκε από την περίοδο της πολιορκίας και της κατάληψης της πόλης της Αμμοχώστου κατά την οποία έγινε το πέρασμα από τη Βενετοκρατία στην Τουρκοκρατία. Λόγω της καταγωγής μου, η εν λόγω πραγμάτευση είναι πολύ σημαντική συναισθηματικά. Έχει να κάνει με την ταυτότητα του ντόπιου πληθυσμού και τις συνήθειές μας, την ιστορία του τόπου, την επικοινωνία της ιστορίας της Κύπρου και το τι συμβαίνει σήμερα στον τόπο μας. Μέσα από την εργασία και τις φωτογραφίες μου, θέλω να καταδείξω την εγκατάλειψη την οποία υπέστη η πόλη αλλά και ολόκληρη η Κύπρος. Να δείξω πως στο Βαρώσι έχει σταματήσει ο χρόνος στο 1974 και γενικά να μιλήσω για τα αποτελέσματα του πολέμου σε ψυχικό επίπεδο, σε εδαφικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο ταυτότητας και ετερότητας των ανθρώπων. Θέλω να αναλύσω πως η προσφυγιά είναι κάτι που μας αφορά όλους. Τέλος, θεωρώ πως πρόκειται για μια σημαντική στιγμή, γιατί σε λίγα χρόνια από σήμερα ίσως να μην υπάρχει το Βαρώσι όπως το ξέρουμε και το θυμόμαστε, αφού έχει ήδη ξεκινήσει η παράνομη ανοικοδόμηση της πόλης.
Ο τίτλος «Κόρη στην Ακρογιαλιά» προέκυψε από ένα τραγούδι που αναφέρεται στην Αμμόχωστο με αυτή την έκφραση. Το project αυτό, το δουλεύουμε από το Σεπτέμβρη του 2023 και πριν ξεκινήσω τις λήψεις των φωτογραφιών, προηγήθηκε έρευνα με χάρτες της περιοχής πριν και μετά την εισβολή, τους οποίους μου παραχώρησε ο Δήμος Αμμοχώστου. Για να ολοκληρωθεί η λήψη των φωτογραφιών, χρειάστηκε να επισκεφτώ την πόλη συνολικά έξι φορές σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα που βρισκόμουν στην Κύπρο. Υπήρχαν κάποιες διαδικασίες που έπρεπε ν' ακολουθήσω πριν τις επισκέψεις μου εκεί, αλλά και περιορισμένος χρόνος που μπορούσα να βρίσκομαι μέσα στην πόλη. Υπήρχε επίσης, έλεγχος γενικότερα και κάποια σημεία που απαγορευόταν να τραβήξω φωτογραφίες. Μία από τις βασικότερες δυσκολίες που αντιμετώπισα για τη λήψη των φωτογραφιών, ήταν ότι υπήρχε περιορισμένη πρόσβαση στα κτίρια της πόλης και κυρίως, για λόγους ασφαλείας, απαγορεύεται η είσοδος σε αυτά. Η εγκατάλειψη, τα έγχρωμα στοιχεία και η έλλειψη του ανθρώπινου στοιχείου στο Βαρώσι, είναι μερικά από τα μέσα που χρησιμοποίησα.
© Δέσποινα Ξιούρουππα